Od 1 stycznia 2021 r. przedsiębiorstwa mogą rozliczać się za pomocą tzw. estońskiego CIT.
Jest to nowoczesny sposób opodatkowania, promujący inwestycje i minimalizujący formalności przy rozliczeniu podatków. Jego istotą jest to, że podatek dochodowy płacony będzie dopiero w momencie wypłaty zysku, co ma zachęcić firmy do inwestowania pieniędzy w rozwój własnej firmy.
Główne założenia estońskiego CIT:
- brak podatku tak długo, jak zysk pozostaje w firmie,
- brak odrębnej rachunkowości podatkowej oraz minimum obowiązków administracyjnych,
- opodatkowanie niższe niż obecnie,
- prostota dzięki zastosowaniu zasad ustawy o rachunkowości.
Kto może skorzystać z nowego systemu?
- mikro, małe i średnie spółki kapitałowe (z ograniczoną odpowiedzialnością oraz akcyjne), których przychody nie przekraczają 100 mln zł (łącznie z podatkiem VAT).
- spółki, w których udziałowcami są wyłącznie osoby fizyczne.
Warunki jakie musi spełnić spółka, by mogła skorzystać z estońskiego CIT:
- Nie posiada udziałów w innych podmiotach.
Z nowego systemu korzystać będą mogły wyłącznie spółki kapitałowe, które nie posiadają udziałów ani akcji innych spółek oraz nie są uczestnikami innych form inwestowania takich jak np. fundusze inwestycyjne, fundacje czy trusty.
- Zatrudnia co najmniej 3 osoby z wyłączeniem udziałowców.
Osoby te nie muszą byś zatrudnione w oparciu o umowę o pracę, może być to również umowa cywilnoprawna, jednak ważne, żeby była przez spółkę opodatkowana i oskładkowana.
- Przychody pasywne nie przewyższają przychodów z działalności operacyjnej.
Oznacza to wyłączenie z możliwości skorzystania z CIT estońskiego podmiotów gospodarczych opierających swoje dochody na tzw. przychodach pasywnych. Ze źródeł pasywnych takich jak np.: odsetki, prawa autorskie, pożytki od wszelkiego rodzaju pożyczek, z części odsetkowej raty leasingowej, z poręczeń i gwarancji, spółka może osiągać maksymalnie 50% wszystkich dochodów. Wobec powyższego, skorzystanie z rozwiązań estońskiego CIT’u może być utrudnione dla branż: ubezpieczeniowej, finansowej, pożyczkowej, leasingowej.
- Wykazuje nakłady inwestycyjne.
Istotą estońskiego CIT jest to, aby akumulowany zysk, który nie został przeznaczony na wypłatę dywidendy, został przeznaczony na tzw. nakłady inwestycyjne, tj. wydatki na nabycie fabrycznie nowych środków trwałych lub wytworzenie środków trwałych (zaliczonych do grup 3-8 Klasyfikacji Środków Trwałych, wyłączając wydatki, które dotyczą samochodów osobowych, środków transportu lotniczego, taboru pływającego).
Ustawodawca wskazał również, że nakłady inwestycyjne powinny zostać poniesione w odpowiedniej wysokości. I tak, powinny one zostać poniesione na poziomie przekraczającym:
– 15%. wartości środków trwałych, przy czym kwota wydatków nie może być niższa niż 20.000 zł w okresie dwuletnim albo
– 33 % wartości środków trwałych, przy czym kwota wydatków nie może być niższa niż 50.000 zł w okresie czterech lat.
Istotną kwestią jest kalkulacja wartości nakładów. Należy wyliczać ją w stosunku do wartości początkowej posiadanych środków trwałych ustalonej na ostatni dzień roku podatkowego poprzedzającego odpowiednio dwuletni albo czteroletni okres opodatkowania estońskim CIT.
Opodatkowanie
Z założeń opodatkowania estońskim CIT wynika, że tak długo jak spółka nie będzie wypłacała dywidendy (również pośrednio w formie innych świadczeń), tak długo nie powstanie zobowiązanie podatkowe – co w praktyce oznacza dla podatników odroczenie, a nie zwolnienie z opodatkowania. Opodatkowaniu podlega m.in.:
– zysk netto w takiej części, w jakiej został przeznaczony do wypłaty udziałowcom albo akcjonariuszom lub na pokrycie strat powstałych w okresie poprzedzającym skorzystanie z estońskiego CIT;
– ukryty zysk;
– wydatki niezwiązane z działalnością gospodarczą.
Stawki podatkowe obowiązujące w systemie estońskim:
– 15 % w przypadku małego podatnika oraz podatnika, którego wartość średnich przychodów nie przekracza wartości maksymalnych przychodów dla małego podatnika;
– 25 % w przypadku pozostałych podatników.
Warto wspomnieć, iż, spółka będzie mogła pomniejszyć stawkę o 5 punktów procentowych
pod warunkiem, że nakłady na cele inwestycyjne będą odpowiednio wysokie (w okresie dwuletnim na poziomie co najmniej 50% lub w okresie czteroletnim – 110%), co w praktyce oznacza stosowanie 10% lub 20% stawki podatku.
Definicja ukrytego zysku
Przez zyski ukryte ustawodawca rozumie świadczenia na rzecz udziałowców, ale także podmiotów powiązanych czy ze spółką, czy z udziałowcami, np. wynagrodzenia w części przekraczającej pięciokrotność przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce lub pięciokrotność średniego wynagrodzenia płaconego przez podatnika. Za zyski ukryte należy też uznać pożyczkę udzieloną podmiotom powiązanym czy udziałowcom, nadwyżkę ceny rynkowej transakcji ponad cenę transakcyjną. Katalog ukrytych zysków jest niezwykle szeroki i obejmuje w zasadzie wszystkie płatności przekazywane na rzecz wspólnika. Ustawodawca jedynie przykładowo wymienia kategorie należności, które stanowią ukryte zyski.
Dlatego przy podejmowaniu decyzji o wyborze estońskiego CIT należy uwzględnić to, czy spółka będzie np. finansowana pożyczkami otrzymanymi od udziałowców lub osób z nimi powiązanych. Od wypłacanych tym osobom odsetek i prowizji spółka będzie musiała bowiem płacić podatek na bieżąco. Tak szeroka definicja ukrytych zysków będzie powodować, że spółka będzie zobowiązana do zapłaty podatku, mimo że normalnie by go nie zapłaciła.
Przez jaki okres spółka może korzystać z estońskiego CIT-u?
Przedsiębiorcy wybierają system rozliczania na okres czterech lat z możliwością jego przedłużenia na taką samą długość. Jednak przedłużenie estońskiego CIT-u jest możliwe tylko, jeśli spółka spełnia nadal kryteria przynależności do tego sposobu rozliczenia.
Korzyści z estońskiego CIT dla firm
Główną korzyścią dla firm jest przede wszystkim duża zdolność przystosowawcza do zmiennych warunków gospodarczych i odporność na dekoniunkturę. Estoński CIT daje również firmom możliwość zwiększenia inwestycji, a co się z tym wiąże rozwój przedsiębiorstwa i zwiększenie jego zysków. Można również powiedzieć, że estoński CIT to pośrednio wzrost produktywności, dzięki lepszej organizacji, inwestycji w nowe technologie oraz bardziej wykształconych pracowników.
Samodzielna Księgowa
Mgr Paulina Bujak