Przejdź do treści
Strona główna » Aktualności » Dochowanie należytej staranności – cóż to takiego…

Dochowanie należytej staranności – cóż to takiego…

Aby mieć prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego przy zakupie towarów w sytuacji gdy VAT wykazany na fakturze nie został zapłacony przez sprzedawcę, a transakcja ma cechy przestępstwa skarbowego niezbędne jest dochowanie należytej staranności. 

Ma na celu zabezpieczyć podatników, którzy sami nie dokonali oszustwa w podatku VAT oraz  nie wiedzieli, że transakcja w wyniku której nabyli towar służy oszustwu lub nadużyciu w zakresie VAT.

W tym zakresie Ministerstwo Finansów opublikowało Metodykę (Metodyka w zakresie oceny dochowania należytej staranności przez nabywców towarów w transakcjach krajowych) stanowiącą instrukcję skierowaną wyłącznie do organów podatkowych zawierająca przykłady działań, jakie mogą podejmować przedsiębiorcy  by udowodnić zachowanie tzw. należytej staranności.  Nie ma formy objaśnień podatkowych, dających podatnikom moc ochronną taką jak interpretacje ogólne lub indywidualne.  Niemniej jednak zawarte tam wskazówki stanowią instrukcję dla podatników. 

Metodyka należytej staranności polega na weryfikacji nie tylko kontrahenta ale również okoliczności transakcji z nim zawieranej. Czyli zapobieżenia sytuacji, że osoba bądź jednostka prowadząca uczciwy biznes zostanie nieświadomie wplątana w oszustwo. Metodyka wyraźnie wskazuje, iż weryfikacji należy dokonać przed transakcją, a nie na etapie jej rozliczenia (np. przez księgową w biurze rachunkowym) w podziale na trzy etapy w ramach współpracy z kontrahentem:

  1. Ocena należytej staranności na etapie rozpoczęcia współpracy z kontrahentem

Na tym etapie należy:

zweryfikować kontrahenta w Krajowym Rejestrze Sądowym (KRS) lub Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG) – o ile rejestracja w KRS lub CEIDG jest wymagana;

zweryfikować, czy kontrahent jest podatnikiem VAT czynnym przez „Sprawdzenie statusu podmiotu VAT”, na Portalu Podatkowym, ewentualnie przez złożenie wniosku do właściwego naczelnika urzędu skarbowego;

zweryfikować, czy osoby podpisujące umowy mają umocowanie do działania w imieniu kontrahenta;

zwrócić uwagę, czy transakcja pomiędzy podatnikiem a kontrahentem jest udokumentowana umową, zamówieniem lub innym dokumentem;

zwrócić uwagę, czy kontrahent dysponuje stroną internetową (należy także zwrócić uwagę, czy jest możliwość weryfikacji towarów, czy cena nie odbiega drastycznie bez ekonomicznego uzasadnienia od ogólnie przyjętej ceny rynkowej dla danego asortymentu);

zweryfikować, czy kontrahent posiada wymagane koncesje i zezwolenia (jeżeli są one wymagane przy prowadzonej działalności);

zwrócić uwagę, czy transakcja nie została przeprowadzona bez ryzyka gospodarczego, tzn. kontrahent sprzedaje towar i od razu wyznacza odbiorcę. Odbiorca płaci kontrahentowi wcześniej niż wyznacza to termin zapłaty za towar.

2. Ocena należytej staranności na etapie współpracy z kontrahentem 

Na tym etapie należy dokonywać okresowych regularnych weryfikacji:

  • Sprawdzenie statusu podmiotu w VAT
  • Sprawdzenie podmiotów wykreślonych lub przywróconych

W tym celu można korzystać z białej listy podatników.

Należy także dokonywać innych weryfikacji, aby mieć pewność, że nie nabywamy towaru od nieuczciwych kontrahentów.

3. Ocena należytej staranności przez podatnika przy wykorzystaniu mechanizmu podzielonej płatności

Od dnia 1 lipca 2018 r. realizacja płatności przy wykorzystaniu mechanizmu podzielonej płatności zwalnia nabywcę towaru z odpowiedzialności solidarnej  jak również z ryzyka nałożenia dodatkowego zobowiązania podatkowego.  Zwolnienie to obowiązuje do wysokości kwot podatku wynikającego z otrzymanych faktur.

Wyłączenie odpowiedzialności nie będzie mieć zastosowania w przypadku, gdy podatnik wiedział, że faktura, którą płaci z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności:

  1. została wystawiona przez podmiot nieistniejący;
  2. podane kwoty są niezgodne z rzeczywistością;
  3. stwierdza czynności, które nie zostały dokonane.

Pełną treść metodyki załączamy do artykułu. Metodyka w zakresie dochowania należytej staranności

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *